ಹಣಕಾಸು ಡಿರೈವೇಟಿವ್‌ಗಳು ಒಪ್ಪಂದಗಳಾಗಿದ್ದು, ಅವುಗಳ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಆಸ್ತಿ, ಸೂಚ್ಯಂಕ ಅಥವಾ ದರದ ಚಲನೆಯಿಂದ ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಪಾಯಗಳ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ, ಬೆಲೆ ಚಲನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಊಹಿಸುವಿಕೆ ಅಥವಾ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಈ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ವಿವಿಧ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಸರಳವಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಡಿರೈವೇಟಿವ್‌ನ ಮೌಲ್ಯವು ಬೇರೆ ಯಾವುದಾದರೂ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳು, ಬಾಂಡ್‌ಗಳು, ಸರಕುಗಳು, ಬಡ್ಡಿ ದರಗಳು ಅಥವಾ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸೂಚ್ಯಂಕಗಳಾಗಿರಬಹುದು.
ಡೆರಿವೇಟಿವ್‌ಗಳನ್ನು NSE, BSE ಮತ್ತು ಓವರ್-ಕೌಂಟರ್ (OTC) ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಂತಹ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್‌ಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನಾಂಕದಂದು ಪೂರ್ವ-ಒಪ್ಪಿದ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಲೀನ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಅಥವಾ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಎರಡು ಪಾರ್ಟಿಗಳ ನಡುವಿನ ಪ್ರಮಾಣಿತ ಒಪ್ಪಂದಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಲಾಟ್ ಗಾತ್ರ ಮತ್ತು ಗಡುವು ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ತಮ್ಮ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸುತ್ತದೆ.
ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ರಿಸ್ಕ್ ಕನಿಷ್ಠವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಹೌಸ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಸೆಟಲ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರ ಕೌಂಟರ್‌ಪಾರ್ಟಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಮೂಲಕ ಟ್ರಾನ್ಸಾಕ್ಷನ್ ಅನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಫ್ಯೂಚರ್‌ಗಳು ಸ್ಟಾಕ್‌ಗಳು, ಸರಕುಗಳು ಅಥವಾ ಕರೆನ್ಸಿಗಳಂತಹ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಇರಬಹುದು.
ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ ಒಪ್ಪಂದಗಳ ಸಾಮಾನ್ಯ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ನಿಫ್ಟಿ ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿಫ್ಟಿ ಫ್ಯೂಚರ್‌ಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಇದನ್ನು ಎನ್ಎಸ್ಇ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನಿಫ್ಟಿ ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ 50 ಯುನಿಟ್‌ಗಳ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಲಾಟ್ ಗಾತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಒಪ್ಪಂದವು ಅದರ ನಿಗದಿತ ತಿಂಗಳ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅವಧಿ ಮುಗಿಯುತ್ತದೆ.
ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್ ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್‌ಗೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಹಲವಾರು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾಗುವ ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್‌ಗಳಂತಲ್ಲದೆ, ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಓವರ್-ಕೌಂಟರ್ (ಒಟಿಸಿ) ಮೇಲೆ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಫ್ಲೆಕ್ಸಿಬಿಲಿಟಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಎರಡೂ ಪಾರ್ಟಿಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಸರಿಹೊಂದುವಂತೆ ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಕಸ್ಟಮೈಜ್ ಮಾಡಬಹುದು. ಯಾವುದೇ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ ಲಾಟ್ ಸೈಜ್‌ಗಳಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಗಡುವು ದಿನಾಂಕಗಳನ್ನು ಸೆಟ್ ಮಾಡಿಲ್ಲ; ಪ್ರಮಾಣ ಮತ್ತು ಸೆಟಲ್ಮೆಂಟ್ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳ ನಡುವೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್‌ಗಳು ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್‌ಹೌಸ್‌ಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದಿಲ್ಲ, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ಫ್ಯೂಚರ್ಸ್ ಕಾಂಟ್ರಾಕ್ಟ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಅಪಾಯವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ರಿಟೇಲ್ ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಫಾರ್ವರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ; ಕಾರ್ಪೊರೇಶನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಅನುಗುಣವಾದ ಹಣಕಾಸಿನ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತವೆ.
ಸ್ವ್ಯಾಪ್ ಒಂದು ಡಿರೈವೇಟಿವ್ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಅಗ್ರೀಮೆಂಟ್ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಎರಡು ಪಾರ್ಟಿಗಳ ನಡುವೆ ಭವಿಷ್ಯದ ನಗದು ಹರಿವುಗಳ ವಿನಿಮಯಕ್ಕೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಡೀಫಾಲ್ಟ್ ಸ್ವ್ಯಾಪ್ (ಸಿಡಿಗಳು) ಮೂಲಕ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಡೀಫಾಲ್ಟ್ ಅಪಾಯದ ವಿರುದ್ಧ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯಲು ಸ್ವ್ಯಾಪ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬಡ್ಡಿ ದರದ ಸ್ವ್ಯಾಪ್‌ಗಳು (IRS) ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ಸ್ವ್ಯಾಪ್‌ಗಳು (FX ಸ್ವ್ಯಾಪ್‌ಗಳು) ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುವ ಸ್ವ್ಯಾಪ್ ಒಪ್ಪಂದಗಳಾಗಿವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಒಟಿಸಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಿಟೇಲ್ ಟ್ರೇಡರ್‌ಗಳು/ಹೂಡಿಕೆದಾರರು ವ್ಯವಹರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಒಂದು ಆಪ್ಷನ್ ಕಾಂಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್ ಭಾಗವಹಿಸುವವರಿಗೆ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿನ ಪೂರ್ವನಿರ್ಧರಿತ ದಿನಾಂಕದಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬೆಲೆಗೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಅಸೆಟ್‌ಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ/ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಬಾಧ್ಯತೆಯಲ್ಲ. ಈ ಅಗ್ರೀಮೆಂಟ್‌ನ ಅತ್ಯಂತ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಇದು ನಿಮಗೆ ಟ್ರಾನ್ಸಾಕ್ಷನ್ ನಡೆಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಮಾತ್ರ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ನೀವು ಅದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
ಆಪ್ಷನ್ ಕಾಂಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್ ಖರೀದಿದಾರರು ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಅನ್ನು ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ (ಆಪ್ಷನ್ ಟ್ರೇಡಿಂಗ್ ಆಗುತ್ತಿರುವ ಬೆಲೆ) ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರಿಂದ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಯನ್ನು ಖರೀದಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ, ಈಗ ಖರೀದಿದಾರರು ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಿದರೆ ಮಾರಾಟಗಾರರು ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಯನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಬಾಧ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.
ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಎಕ್ಸ್‌ಚೇಂಜ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಒಟಿಸಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಟ್ರೇಡ್ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ಹೆಡ್ಜಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಊಹಾಪೋಹ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಎರಡು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಎಲ್ಲಾ ಡಿರೈವೇಟಿವ್‌ಗಳ ಕಾಂಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, ಆಪ್ಷನ್‌ನ ಸ್ಟ್ರೈಕ್ ಬೆಲೆಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಅಸೆಟ್‌ನ ಬೆಲೆಯು ಆಪ್ಷನ್‌ನ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಕಾಲ್ ಆಪ್ಷನ್ಸ್‌ಗಾಗಿ, ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಆಸ್ತಿಯ ಬೆಲೆ ಸ್ಟ್ರೈಕ್ ಬೆಲೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದರೆ, ಆಪ್ಷನ್‌ನ ಮೌಲ್ಯವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಪುಟ್ ಆಪ್ಷನ್‌ಗಳಿಗೆ, ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಆಸ್ತಿಯ ಬೆಲೆ ಸ್ಟ್ರೈಕ್ ಬೆಲೆಗಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ಮೌಲ್ಯವು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ.
ಇತರ ಡಿರೈವೇಟಿವ್‌ಗಳಿಗಿಂತ ಆಪ್ಷನ್ ಕಾಂಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್ ಅನ್ನು ಭಿನ್ನವಾಗಿಸುವುದೆಂದರೆ ಅವುಗಳ ಬೆಲೆ ನಿಗದಿ ವಿಧಾನ, ಇದು ಗಡುವು ಮುಗಿಯುವವರೆಗೆ ಉಳಿದ ಅವಧಿಯಿಂದ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಉಳಿದಿದ್ದರೆ, ಆಪ್ಷನ್‌ನ ಪ್ರೀಮಿಯಂ ಕೂಡಾ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಗಡುವು ದಿನಾಂಕವು ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ, ಇತರ ಅಂಶಗಳು ಬದಲಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದುಕೊಂಡರೆ, ಆಪ್ಷನ್‌ನ ಬೆಲೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಅಸೆಟ್‌ನ ಬೆಲೆಯು ಅಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಅದರ ಸಂಬಂಧಿತ ಆಪ್ಷನ್ಸ್ ಕಾಂಟ್ರ್ಯಾಕ್ಟ್‌ಗಳ ಬೆಲೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಸ್ಥಿರ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ಮೌಲ್ಯಕ್ಕೆ ಆಯ್ಕೆಯ ಭವಿಷ್ಯದ ನಗದು ಹರಿವುಗಳನ್ನು ರಿಯಾಯಿತಿ ಮಾಡಲು ಬಡ್ಡಿ ದರವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಇದು ಆಯ್ಕೆಗಳ ಅಗ್ರೀಮೆಂಟ್ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಏರಿಳಿತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಡಿರೈವೇಟಿವ್‌ಗಳು ಒಂದು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಹಣಕಾಸು ಸಾಧನವಾಗಿದ್ದು, ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಪೋರ್ಟ್‌ಫೋಲಿಯೋವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ಆದಾಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ನಿಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ನಿಮ್ಮ ಪರವಾಗಿ ಡೆರಿವೇಟಿವ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು, ನಿಮಗೆ ಸೂಕ್ತ ಡಿಮ್ಯಾಟ್ ಅಕೌಂಟ್ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಅಲ್ಲಿದೆ ಎಚ್ ಡಿ ಎಫ್ ಸಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಡಿಮ್ಯಾಟ್ ಅಕೌಂಟ್ಟಿ ನಿಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಇಕ್ವಿಟಿಗಳು, ಡಿರೈವೇಟಿವ್‌ಗಳು, ವೆಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರಾಡಕ್ಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಟ್ರಾನ್ಸಾಕ್ಷನ್ ಮಾಡಲು ನಿಮಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಆದರೆ, ಇತರ ಯಾವುದೇ ಭದ್ರತೆಯಂತೆ, ಡಿರೈವೇಟಿವ್‌ಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಪಾಯಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ ಮಾತ್ರ ನೀವು ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಇಲ್ಲಿ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ ಆರಂಭಿಸಲು.
*ನಿಯಮ ಮತ್ತು ಷರತ್ತುಗಳು ಅನ್ವಯವಾಗುತ್ತವೆ. ಇದು ಎಚ್ ಡಿ ಎಫ್ ಸಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಿಂದ ಮಾಹಿತಿ ಸಂವಹನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಗೆ ಸಲಹೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಬಾರದು. ಸೆಕ್ಯೂರಿಟಿಗಳ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಅಪಾಯಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತವೆ; ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಎಲ್ಲಾ ಸಂಬಂಧಿತ ಡಾಕ್ಯುಮೆಂಟ್‌ಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಓದಿ.